زندگی نامه و مصاحبه ساناز مینایی، استاد و داور بین المللی در حوزه آشپزی

ساناز مينائي از سال 1361 در ايران به تدريس هنرهاي چون تزئيني سبزيجات و ميوه‌آرايي آشپزي، شيريني‌پزي، دکورکيک، و مديريت خانواده پرداخته است. و اولين کتاب خود را تحت عنوان آرايش سبزيجات و ميوه‌آرايي در سال 1362 منتشر نمود ساناز مينائي بنيان‌گذار اولين آموزشگاه با مجوز رسمي از سازمان فني‌حرفه‌اي بوده ايشان در سال 1374 مجوز تأسيس دانشگاه غيرانتفاعي را در مورد شناخت و پخت غذا از وزارت فرهنگ علوم و دريافت نمود دريافت چندين لوح تقدير، ديپلم افتخار و بالاخره کسب عنوان مدير و مؤسس نمونه در کل کشور آماري از فعاليت‌ها و تلاش ايشان است.

ساناز مينائي مؤلف و ناشر 30 عنوان کتاب در زمينه آشپزي و شيريني‌پزي مي‌باشد. قابل ذکر است که صدا و سيما ايران اولين برنامه‌هاي آموزش آشپزي را با حضور ايشان ضبط و پخش نمود که اين برنامه‌ها حدود پنج سال بصورت پي‌درپي روي آنتن بود ساناز مينائي علاوه بر همکاري با صدا و سيما ايران برنامه‌‌هاي آموزش برون مرزي در سطح کشورهاي متفاوت ضبط و پخش نموده همچنين تعدادي فراوان نوارهاي ويدئويي منتشر نمود. هم اکنون ثمرة، تمام تجربيات حال و گذشته خود را در ماهنامه آشپزي ساناز و سانيا منتشر مي‌نمايند.


خانم مینایی بعنوان اولین سوال لطفا بفرمایید که فعالیت در عرصه ترویج فرهنگ آشپزی را از کجا و چگونه شروع کردید؟
اولین باری که خواستم خودم آشپزی کنم تصمیم گرفتم برای نهار عدس پلو درست کنم ولی هیچگونه آشنایی با آشپزی نداشتم و زمانی که پای اجاق گاز ایستادم اصلا نمی دانستم که برنج را باید شست، عدس را باید پاک کرد و عدس دیرتر از برنج می پزد، برنج را بدون اینکه بشویم ریختم توی قابلمه و بعد آب ریختم روش، در حالی که آب برنج در حال کشیدن بود عدس را بدون اینکه پاک کنم به آن اضافه کردم، یک وقت دیدم برنج له شد ولی برای عدس اتفاقی نیفتاد و من همچنان آب اضافه می کردم تا جایی که روی عدس چروک افتاده بود و باز هم نپخته بود. نه نمک اضافه کرده بودم نه روغن، تا اینکه ظهر شد و خواستم غذا را بکشم، ته ظرف آب سیاهی جمع شده بود و خود غذا سوخته بود، خودم که قیافه غذا را دیدم گفتم من که سیرم، یکی از کسانی که اولین قاشق از غذا را به دهان برد یک سنگ رفت زیر دندانش و دیگران هم با دیدن این صحنه گفتند ما هم احساس می کنیم سیر هستیم.

آن روز به من خیلی بر خورد و ناراحت شدم لذا تصمیم گرفتم که من باید یک روز حرف اول آشپزی را در ایران بزنم، پس سعی و تلاش و پشتکار بسیار زیادی به خرج دادم، یک کتاب گرفتم بنام «آشپزی دلپذیر» و از روی آن شروع کردم به پختن غذاها، از مادرم خیلی کمک می گرفتم، به کتابهای مختلف دیگری رجوع کردم تا اینکه اواخر سال 62 کتاب تزئین سبزیجات را منتشر کردم.

پس از آن آموزشهای من در منزلم به دوست و آشنا شروع شد و به مرور یک طبقه از منزلمان را بطور مجزا به کار آموزش اختصاص دادم تا اینکه تعداد مراجعین به حدی رسید که مجبور شدم دفتر کاری در چهار راه زرتشت بگیرم و از سال 70 به بعد هم بالاتر از میدان ولیعصر، کوچه ناصر در محل فعلی آموزشگاه حضور دارم.

خانم مینایی لطفا از فعالیتهای 3 دهه اخیر کمی برای ما توضیح بدهید:
کار آموزش و آموزشگاه از سال 62 دایر شد ولی من اولین کسی بودم که مجوز آموزشگاه آشپزی و شیرینی پزی را در سال 70 از سازمان فنی حرفه ای دریافت کردم، کسب مجوز آموزش عالی غیر انتفاعی در رابطه با شناخت و پخت انواع شیرینی و غذا در سال 74، تالیف و نشر 27 عنوان کتاب در زمینه آشپزی و شیرینی پزی از سال 62 تا 80، برگزرای بیش از 15 مسابقه آشپزی، اجرای اولین برنامه های آموزش آشپزی از سال 1371، تهیه و توزیع 7 نوار ویدئویی و 2 سری دی وی دی آشپزی، کسب مجوز دانشگاه علمی کاربردی در زمینه آشپزی و همچنین تدوین دایره المعارفی در مورد آشپزی که یک تحقیق و پژوهش از زمان مادها تا کنون روی غذاهایی است که کاملا فراموش شده اند و در غالب این دایره المعارف عرضه خواهد شد.

کسب مقام در مسابقات سبزی آرائی و میوه آرایی در سال 1365 در توکیو ژاپن، کسب رتبه اول در فستیوال آشپزی در فرانسه که مرغ درسته بدون استخوان را ارائه دادم در سال 1367 و... نیز تنها برخی از عناوین بین المللی من در این رشته است.

همچنین در ماهنامه ساناز سانیا نیز همراه دختر بزرگم «ساناز شریفی» به ترویج فرهنگ آشپزی و انعکاس تجربیات سالیان گذشته و ارائه استانداردهای نوین آشپزی مشغولم.

بسیاری از خوانندگان سوال کرده اند که داستان ساناز سانیا و دلیل این نامگذاری چیست؟ و چطور می شود که هم اسم خودتان و هم دخترتان ساناز است؟
در سالهای اول کارم همه مرا و آموزشگاه را بنام خانم مینایی می شناختند و زمانی که دختر اولم ساناز بدنیا آمد اسم آموزشگاه را بنام او تغییر دادم و در سال 70 که مجوز را گرفتم رسما اسم آموزشگاه شد ساناز، زمانیکه سانیا (دختر کوچکم) بزرگتر شد و اطرافش را نگاه کرد و دید منشی ها می گویند آموزشگاه ساناز بفرمایید، به من گفت مامان پس من چی؟؟؟ و من هم اسم آموزشگاه را به ساناز سانیا تغییر دادم.

در مورد اسم خودم هم باید بگویم زمانی که برنامه های تلویزیونی من از سال 70 به بعد شروع شد می خواستم که مردمی که با چهره من آشنا می شوند بدانند که من همان کسی هستم که آموزشگاه ساناز را دارم لذا خودم را ساناز مینایی معرفی کردم و خواسته ناخواسته اسم هنری من شد ساناز مینایی. پس از آن زمانی که می خواستم بنام آموزشگاه ساناز شرکت ثبت کنم گفتند چون می خواهید اسم را ثبت کنید این اسم باید در شناسنامه شما وجود داشته باشد به همین خاطر تمامی سوابقم را همراه با درخواستم به دادگاه ارائه دادم و دادگاه رأی به تغییر نام من به ساناز داد و اینچنین با دختر بزرگم هم اسم شدیم.

خانم مینایی، دختر بزرگتان که بعنوان سردبیر ماهنامه در کنار شما هستند، آیا دختر کوچکتر شما (سانیا) نیز در این مسیر همراه شماست؟
سانیا در حال حاضر در خارج از کشور مشغول به تحصیل است و همزمان با تحصیل به آموزشگاه های آشپزی می رود تا با جدید ترین متدهای آشپزی دنیا آشنا شود و تجربه اندوزی کند. مسلما پس از اتمام این دوره ها و تحصیلاتش او نیز به جمع ما خواهد پیوست. این را هم بگویم که دختران من از بدو تولد در فضای آشپزی بزرگ شده اند و آشپزی را با تمام وجود حس کرده اند و من زمانی که دخترانم را می بینم که خیلی بهتر از من کار می کنند بسیار خدا را شاکرم و امیدوار که همراه دخترانم بزودی حرف اول آشپزی دنیا را خواهیم زد.

خانم مینایی آموزشگاه مدتی تعطیل بود، بفرمایید که در این مدت چه فعالیتهایی داشتید و در بازگشایی مجدد آموزشگاه روند آموزش چگونه خواهد بود؟
در مدتی که آموزشگاه در حال تجهیز و نوسازی بود من در حال مسافرت و جابجایی بین 10 آموزشگاه آشپزی برتر دنیا بودم که ماحصل این سفرها به جمع آوری استانداردهای برتر آموزشی و آشنایی با آخرین متدهای علمی و حرفه ای این مراکز منجر شده است که در سری جدید کلاسها ارائه خواهیم داد.

ما در ساختار نوین در 2 حوزه ارائه استاندارد و آموزش خواهیم داشت:

1) حوزه پذیرایی و میزبانی
2) آشپزی پایه و پیشرفته

ما آموزشهایی را ارائه خواهیم داد که تا به حال در ایران ارائه نشده است. این آموزشها در غالب یک پذیرایی کننده بعنوان میزبان از مرحله دعوت کردن جهت مناسبت میهمانی (تولد کودک، عروسی، تولد سالمند و.....) و آموزش برای جزء جزء این فرآیند از دعوت کردن تا پوشیدن لباس مخصوص و آداب معاشرت، برخوردها، طریقه چیدمان، منو غذاهای مناسب، طریقه پذیرایی تا خروج میهمان) ارائه داده خواهد شد.

در مبحث آشپزی پایه برای هنرجویان تور خرید خواهیم داشت، هنرجو را به بازار و میادین عرضه محصولات می بریم و در آنجا مرغوبیت و نامرغوبیت کلیه مواد غذایی را به هنرجویان آموزش داده تا هنرجو کاملا واقف شود که برای تهیه هر غذا چه موادی را انتخاب کند تا بتواند بهترین نتیجه را از آشپزی بگیرد.

اما در کلاسهای آشپزی که به صورت کارگاهی(Workshop) برگزار خواهد شد در متد فوق تمامی هنرجویان بصورت مستقیم آموزش هایی را فرا گرفته و به تمرین عملی آنها در کلاس می پردازند. بعنوان مثال یک گوساله یا یک گوسفند کامل را سر میز کار در اختیار هنرجویان قرار خواهیم داد و 4 تا 5 جلسه آموزش برش گوشت و قصابی خواهیم داشت تا هنرجو با اصول صحیح برش گوشت آشنا گردد و مطلع شود که هر قطعه گوشت برای چه مصارفی مناسب است و چه کاربردهایی دارد.

ما در غالب این کلاسها مهارت استفاده از چاقو، آناتومی چاقوهای مختلف، چگونگی برش دادن و خرد کردن مواد غذایی با چاقو را بصورت تخصصی آموزش می دهیم.

آموزش استفاده از انواع سس هایی که در جهان شناخته شده است را بعنوان سس های مادر و زیر مجموعه های آنها در برنامه داریم، از دیگر برنامه می توان به تور بازدید از کارخانه های تولید کننده مواد غذایی اشاره کرد ...

هنرجویان پس از گذراندن این دوره ها تازه به بخش آشپزی که خود به 2 بخش آشپزی آشپزی غذاهای سنتی و ملل تقسیم می گردد راه می یابند.

در بخش غذاهای ایرانی به هنرآموزان کلیه غذاهای ایرانی فراموش شده و سنتی و اصیل آموزش داده خواهد شد و در بخش غذاهای ملل، معروفترین و لذیذترین غذاهای ایتالیایی، فرانسوی، ژاپنی، چینی، مراکشی، لبنانی و... را آموزش خواهند دید.

همچنین بزودی تکنیکهایی در غالب شیرینی پزی ارائه خواهیم داد که تا بحال در ایران سابقه نداشته است ولی از آنجایی که آموزش و ارائه آن نیازمند فراهم شده بسترهای لازم است، در آینده از طریق ماهنامه اطلاع رسانی خواهد شد.

خانم مینایی آموزش چنین مهارتهایی که سرآشپزان حرفه ای تربیت می کند در چه سطحی از استانداردهای آموزشگاه های جهانی است و چقدر برای هنر آموزان هزینه دارد؟
چنین استانداردها و آموزشهایی تا به حال نه از طریق آموزشگاه ساناز سانیا و نه هیچ آموزشگاه دیگری در ایران ارائه نشده است و به جرات میتوان گفت که 50% فراتر از امکانات و آموزشهایی است که در آموزشگاه های رنکینگ 1 تا 10 جهان ارائه می گردد، با این تفاوت که آنها جهت ارائه این آموزشها به پول ما حدود ما 90 میلیون تومان از هنرجو شهریه می گیرند ولی ما برای این آموزشها سوبسید 100% قرار داده ایم و تمامی این آموزشها را به نرخ دولتی و مطابق مصوبات سازمان فنی حرفه ای کشور ارائه خواهیم داد. این قیمت نازل نیز نه بخاطر اینکه در ایران نمونه هستیم و نه بخاطر اینکه در دنیا برترین سطح آموزش را داریم بلکه تنها بخاطر عرق به مردم ایران است تا افراد بتوانند در 6 ماه با استفاده از این آموزشها، به افرادی زبده و توانمند و متبحر تبدیل شوند که با اعطا نمایندگی در شهرستانها هم به اشتغال زایی منجر خواهد شد و هم به رشد سریع فرهنگ صحیح آشپزی کمک می کند.

خانم مینایی تماسها و درخواستهای بسیاری از طرف آقایانی داریم که می خواهند در این کلاسها حضور داشته باشند و به درجه سرآشپزی برسند، برای این موضوع برنامه ای دارید؟
بله ما علاوه بر اینکه در سال 91 شعب دیگری را در سطح شهر تهران و شهرستانهای دیگر در غالب افتتاح یا اعطای نمایندگی خواهیم داشت، بزودی و در آینده نزدیک مکانی را نیز جهت آموزش آقایان اختصاص خواهیم داد.

سرآشپزها در جهان از مهم ترین و برجسته ترین افراد بحساب می آیند که هم از درآمد بسیار بالایی برخوردارند و هم احترام بسیاری دارند، آقایان مدعی هستند که برترین سرآشپزان دنیا مرد هستند و دست پخت آقایان بهتر از خانمهاست، نظر شما در این مورد چیست؟
شاید تعداد سرآشپزان مرد معروف جهان زیاد باشد ولی شما از هر مردی که سوال کنید بهترین غذایی که خورده دست پخت چه کسی بوده عمدتا می گویند دست پخت مادرشان، پس کلا دست پخت خانمها بهتر از آقایان است. ضمنا فراموش نکنید که هر مرد موفقی در دامن یک مادر خوب رشد می کند خواه سرآشپز، خواه دکتر،خواه سیاستمدار و...

رمز موفقیت شما در حرفه تان چیست؟
رمز موفقیتم عشق به کارم، تلاش و کوشش، توکل به خدا و همچنین عشق به خاکم و گذشته کشورم است. دوست دارم فرهنگ و تاریخچه ای که دیگران از ما به یغما بردند را درحد توانم به جایگاه قبلی بازگردانم تا بتوانیم باز هم در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم. در همین راستا به همه هموطنانم قول می دهم که به زودی زود نه تنها مجبور نیستند که برای کسب تجربه یا بدست آوردن تکنیک ها و اطلاعات جدید به سایر کشورها بروند، بلکه از تمام دنیا به ایران خواهند آمد برای یادگیری علم و هنر آشپزی!

اگر قرار بود به جای آشپزی کار دیگری انتخاب می کردید چه شغلی را انتخاب می کردید؟ و آیا در کنار آموزش آشپزی در حال حاضر کار دیگری هم انجام می دهید؟
من از بچگی عاشق موسیقی سنتی و آواز بودم ولی هرگز خدا این استعداد را به من نداد و شرایطش مهیا نبود، بزرگتر که شدم دوست داشتم قاضی شوم، اما بعدها دیگر دوست نداشتم قاضی باشم چون فکر میکنم که قضاوت کردن کار بسیار سختی است و انسانهایی را می خواهد که خداوند به آنها عنایت ویژه کرده باشد. به نظر من قضاوت مختص خداست که بر همه زوایای پنهان هر موضوعی آگاه است.

من همواره به کارهای مردانه علاقه زیادی داشته و دارم و بر خلاف هنر آشپزی که کاری لطیف و حسی است، به کار ساختمان سازی نیز مشغولم.

خانم مینایی آیا آرزوی شخصی یا حرفه ای دارید که برآورده نشده باشد؟
یک آرزوی شخصی دارم اینکه همیشه پول داشته باشم که صفحه آرزوهای ماهنامه قطع نشود زیرا برآورده کردن آرزوهای دیگران وحشت به وجودم می اندازد که نکند روزی نتوانم این آرزوها را برآورده کنم.

در رابطه با آرزوهای حرفه ایم به بیشتر از آنچه که می اندیشیدم رسیده ام، روزی هدفم این بود که در ایران حرف اول را در زمینه آشپزی بزنم و به این خواسته ام رسیدم و بزودی و با کمک خداوند و اتفاقاتی که خواهد افتاد و انقلابی که در در زمینه آموزش به وقوع خواهد پیوست، حرف اول را در آشپزی دنیا خواهم زد!

مگر شیوه آموزش و آموزشگاه شما چه تفاوتی با سایر آموزشگاه های برتر دنیا دارد که مدعی هستید در شیوه آموزش آشپزی در دنیا انقلابی بپا خواهید کرد؟
این جمله را به این دلیل گفتم که من طی سالیان فعالیت در این زمینه و کسب تجربه، برترین استانداردهای و متدهای آموزشی و حرفه ای آموزشگاه های جهان را جمع آوری کردم و به ایران آوردم ولی هیچ یک از آن آموزشگاه ها از شیوه آشپزی غذاهای لذیذ و اصیل ایرانی اطلاعاتی ندارند، پس ما از آنها کاملتریم و به امید خدا موفق تر خواهیم بود.